بررسی و تحلیل ابعاد مختلف امنیت فردی و تعارضات احتمالی آن با تأکید بر فقه مذاهب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

2 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

3 استاد گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

10.22034/fiqh.2024.411715.1171

چکیده

اهمیت و جایگاه امنیت در زندگی انسان از یک طرف و ارتباط احکام فقهی با تأمین امنیت از طرف دیگر، بررسی این موضوع را ضرورتی دوچندان می‌بخشد؛ ولی باید توجه داشت امنیت در ابعاد مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی قابل بررسی است. از طرفی نیز هر کدام از این ابعاد در مقایسه با همدیگر در نگاه اول تعارض‌هایی را به همراه دارند که نیازمند بررسی و رفع تعارض هستند.
باید دید که اولاً: امنیت فردی در چه ابعادی قابل بررسی است؟ مبانی قرآنی و روایی این موضوع کدام‌اند؟ و دیدگاه فقیهان مذاهب اسلامی در این‌باره چیست؟ ثانیاً: تعارض‌های احتمالی در این‌باره کدام‌اند و به چه صورت می‌توان آنها را برطرف نمود؟ از این‌رو نوشتار حاضر با رویکرد توصیفی - تحلیلی ابتدا مبانی قرآنی و روایی مرتبط با موضوع را بررسی می‌کند و سپس قواعد و احکام فقهی موجود در فقه مذاهب اسلامی را بیان می‌نماید؛ درنهایت به این نتیجه رسیده است که تمام احکام فقهی در راستای شرح وظایف و تعیین حدودی برای افراد جامعه وضع شده‌اند تا از قصور هر کسی در برابر وظایف خود و دست‌اندازی به حقوق دیگران جلوگیری نماید که این به معنای همان امنیت و احترام به حدود و حقوق دیگران است و تعارض‌های احتمالی در این زمینه نیز با درنظرگرفتن احکام اولیه و ثانویه یا با رعایت حق تقدم و اولویت موضوعات و احکام قابلیت حل‌شدن دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [العربیة]

تحلیل ودراسة الجوانب المختلفة من الأمن الشخصی والتناقضات المحتملة فیه مع الترکیز على الفقه الإسلامی

نویسندگان [العربیة]

  • نسرین رهنما 1
  • خسرو مؤمنی 2
  • حمید مسجدسرایی 3
1 طالبة دکتوراه فی قسم الفقه وأصول القانون الإسلامی، جامعة سمنان، سمنان، إیران
2 استاذ مساعد فی قسم الفقه وأصول القانون الإسلامی، جامعة سمنان، سمنان، إیران
3 أستاذ فی قسم الفقه وأصول القانون الإسلامی، جامعة سمنان، سمنان، إیران
چکیده [العربیة]

أهمیة ومکانة الأمن فی حیاة الإنسان من جهة، وعلاقة الأحکام الفقهیة بتأمین الأمن من جهة أخرى، تجعل دراسة هذا الموضوع ضروریة بشکل مضاعف. ولکن یجب أن نلاحظ أن الأمن قابل للدراسة فی أبعاد متعددة فردیة وأسریة واجتماعیة. من جهة أخرى، کل هذه الأبعاد تحمل تضاربات فی النظرة الأولى وتتطلب دراسة وحل لها.
یجب أن ننظر أولاً: ما هی الأبعاد التی یمکن دراستها فی الأمن الفردی؟ وما هی الأسس القرآنیة والروائیة المتعلقة بهذا الموضوع؟ وما هو وجهة نظر الفقهاء فی العقائد الإسلامیة حیال ذلک؟ ثانیاً: ما هی التضاربات المحتملة فی هذا الصدد وکیف یمکن التغلب علیها؟ لذا، هذا النص بنهج وصفی - تحلیلی فی البدایة یدرس الأسس القرآنیة والروائیة الذات الصلة بالموضوع ، ثم یبین القواعد والأحکام الفقهیة الموجودة فی فقه المذاهب الإسلامیة؛ وقد توصل إلى أن جمیع الأحکام الفقهیة وضعت لتوضیح الواجبات وتحدید حدود للأفراد فی المجتمع، لمنع إهمال أی شخص لواجباته تجاه الآخرین والتعدی على حقوقهم، وهذا یعنی الأمان واحترام حدود وحقوق الآخرین، التضادات المحتملة فی هذا المجال یمکن حلها باعتبار الأحکام الأولیة والثانویة، أو بمراعاة حق التقدم والأولویة فی المسائل والأحکام.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الأمن الفردی
  • الأمن و الفقه
  • جوانب الأمن الفردی