بررسی نسبت فقهی حلیت غنا به فیض کاشانی و تطبیق آن با فقه حنفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب.

2 دانش آموخته حوزه علمیه و کارشناس ارشد مذاهب اسلامی.

چکیده

چکیده
فقهای امامیه فی الجمله غنا را حرام می‌دانند؛ اما به برخی، مانند فیض کاشانی، منتسب شده که غنا را حلال و حرمت را به حواشی محرّم آن مربوط دانسته‌اند. بزرگانی چون شیخ انصاری و امام خمینی در این باره نظراتی ابراز کرده‌اند؛ برای نمونه، امام خمینی انتساب حلیت غنا به فیض را مردود دانسته است. برخی از فقها، نظیر مرحوم سبزواری، نیز غنا در قرآن را استثنا دانسته است.
در این مقاله با توجه به شخصیت علمی و اخلاقی فیض کاشانی، کاوشی در مورد معنای لغوی و اصطلاحی پدیده غنا، آرا و ادله قائلان به حرمت و حلیت موضوع غنا از منابع تشریع، به‌خصوص در بین فقهای امامیه و فقه حنفی داشته‌ایم. در ادامه انتساب فتوای حلیت غنا به فیض کاشانی، ادله ایشان و بازخورد فتوای ایشان در بین فقها را بررسی و نقد کرده‌ایم. با بررسی نظریه حرمت غنا از دیدگاه فقه حنفی و مقایسه آن با نظریه فیض می‌توان با دقت در تضارب آرای فقها، انتساب نظریه حلیت غنا به فیض را پذیرفت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة نسب جواز الغناء إلى الفیض الکاشانی ومقارنة ذلک مع الفقه الحنفی

نویسندگان [العربیة]

  • ابراهیم قاسمی 1
  • محسن جوادی صدر 2
1 أستاذ مساعد جامعة الأدیان والمذاهب
2 دانش آموخته حوزه علمیه و کارشناس ارشد مذاهب اسلامی.
چکیده [العربیة]

یرى أغلب فقهاء الإمامیة تحریم الغناء، إلا أنّ البعض نسبوا إلى الفیض الکاشانی أنه حلل الغناء ورأى أن الغناء لوحده لیس محرماً إلا أن یصحبه حرام آخر من المحرمات. علّق على هذا الأمر علماء مثل الشیخ الأنصاری (ره) والإمام الخمینی (قدس)؛ على سبیل المثال رفض الإمام الخمینی (قدس) نسبة جواز الغناء إلى الفیض الکاشانی. فیما رأى بعض الفقهاء مثل المرحوم السبزواری استثناء التغنی بالقرآن الکریم.
فی هذه الدراسة بالنظر إلى الشخصیة العلمیّة والأخلاقیة للفیض الکاشانی، تم اجراء بحث حول المعنى اللغوی والاصطلاحی لظاهرة الغناء، وجمع آراء وأدلة القائلین بتحریم الغناء أو جوازه من مصادر التشریع وبصورة خاصة بین فقهاء الإمامیة والحنفیة. وفی النهایة تمت دراسة نسبة فتوى إجازة الفیض الکاشانی للغناء وأدلته على ذلک وانعکاسات فتواه بین الفقهاء. ومن خلال دراسة نظریة تحریم الغناء فی رؤیة الفقه الحنفی ومقارنتها مع نظریة الفیض الکاشانی والتدقیق فی اختلاف آراء الفقهاء، یمکن القبول بصحة نسبة نظریة جواز الغناء إلى الفیض الکاشانی.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الفیض الکاشانی
  • جواز الغناء
  • تحریم الغناء
  • أدلة الاجتهاد
  • الفقه الحنفی

مراجع

منابع

انصاری، مرتضی (1414ق)، مکاسب المحرمه، قم: کنگره بزرگداشت شیخ انصاری.
بروجردی، سید حسین (1380ق)، جامع احادیث شیعه، تهران: مطبعه المساحة.
جوهری، اسماعیل بن‌حماد (1404ق)، الصحاح، بیروت: دارالعلم.
حیدری، محمدجواد(بهار و تابستان1383ش)، «مبانی فقهی غنا و موسیقی از دیدگاه قرآن کریم»، مقالات و بررسی‌ها، دفتر 3 علمی پژوهشی، شماره 81.
سبزواری، محمدباقر بن‌محمدمؤمن (1423ق)، کفایة الاحکام، قم: جامعه مدرسین، چاپ اول.
الشوکانی الیمنی، محمد بن علی (1413ق)، نیل الاوطار، مصر: دارالحدیث، چاپ اول.
طریحی، فخرالدین بن‌محمد (1375ش)، مجمع البحرین، تهران: مکتبة المرتضویه.
طوسی، ابوجعفر محمد بن‌حسن (1407ق)، الخلاف، قم: جامعه مدرسین.
حر عاملی، محمد بن‌حسن (1409ق)، وسائل الشیعة، قم: مؤسسه آل البیت7، چاپ اول.
فضلی، عبدالهادی و محمدهادی معرفت (1386ش)، بررسی فقهی پدیده غنا؛ ماهیت و حکم آن، قم: بوستان کتاب.
فیروزآبادی، ابوطاهر مجدالدین محمد بن‌یعقوب (1995م)، قاموس اللغة، بیروت: دارالکتب العلمیه.
صدوق، محمد بن‌علی بن‌بابویه (1413ق)، کتاب من لایحضره الفقیه، قم: جامعه مدرسین، چاپ دوم.
فیض کاشانی، محمدمحسن ابن‌شاه‌مرتضی (1406ق)، الوافی، اصفهان: کتابخانه امام امیرالمؤمنین7، چاپ اول.
کلینی، محمد بن‌یعقوب (1407ق)، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیة، چاپ چهارم.
محمد خلف احمد، صوالحی عطیه (1988م)، معجم الوسیط، استانبول: دارالدعوة.
مختاری، رضا، صادقی، محسن (1387ش)، میراث فقهی، غنا و موسیقی، قم: بوستان کتاب.
مفتی خدانظر (1385ش)، محمود الفتاوی (فتاوای دارالعلوم زاهدان)، زاهدان: انتشارات صدیقی.
خمینی، سید روح‌الله موسوی (1422ق)، استفتائات، قم: جامعه مدرسین، چاپ پنجم.
خمینی، سید روح‌الله موسوی (1373ش)، مکاسب المحرمه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار.
وزارت اوقاف کویت (بی­تا)، الموسوعه الفقهیه، کویت: الوزارة الاوقاف و شئونات اسلامیة.
وهبة الزحیلی (2010م)، الفقه الحنفی المیسر، دمشق: دارالفکر.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار